God en mens
In Titus’ opvatting kunnen God en mens nooit gescheiden van elkaar worden gedacht. De inhoud van zijn diesrede in 1932 verraadt dat zijn grote zorg vooral uitging naar de Godsrelatie van mensen. Hij zocht een Godsbeeld dat tegemoet kon komen aan de behoeften van de mensen van zijn tijd die hij in grote aantallen het godsgeloof de rug zag toekeren. Voor Titus Brandsma “een wereldprobleem, groter dan dat van de stoffelijke nood”. Tegelijk gaf hij ook een methode om God te ontmoeten. Het godsbeeld dat hij in deze rede aan zijn gehoor presenteerde is dat van de nabije, levende God:
“Wat ik dus verdedig en als noodzakelijk voor deze tijd beschouw, is de beschouwing van al wat is in zijn afhankelijkheid en zijn voortkomst van God, wiens werk wij daarin moeten zien, wiens zijn wij daarin moeten onderscheiden, die wij daarin moeten erkennen en aanbidden, allereerst in onszelf. God is daar en Hij openbaart Zich daar aan ons”.
Deze opvattingen leidden bij Titus Brandsma tot een gevoel van nauwe verbondenheid met de medemens. De diesrede vervolgt:
“Ontegenzeggelijk haalt het de mens uit zijn isolement en doet het hem zichzelf zien in betrekking van afhankelijkheid. Niet slechts verbindt het de mens met God, maar in en door en met God ziet de mens zich verenigd en in betrekking met alle andere mensen. Hier is een gemeenschap gefundeerd op de innigste vereniging van God met al wat bestaat”.
In zijn rede over de Heldhaftigheid had Titus al gezegd: “maar dan zijn alle mensen onze broeders, zelfs zij die ons haten en bestrijden”. Het bewustzijn van de inwoning Gods in ieder mens moet volgens Titus leiden tot een houding van dienstbaarheid en vrede. Voor hem is de religieuze mens een sociale mens. Bidden en helpen kunnen en mogen niet van elkaar gescheiden worden. “In duizenden gestalten gaat de onbegrepenheid, de nood van menselijk leven door de wereld”. Titus’ oog zag in al die gestalten Gods beeld.
Het ging pater Titus in de eerste plaats om God en om mensen. In de jaren ’30 was hij volgens de biograaf Henk Aukes in Nijmegen de enige priester die werd gezien voor de loketten op het gemeentelijk Bureau voor Maatschappelijk Hulpbetoon.
Zie verder: Titus Brandsma – Over de weg die God en Mens met elkaar gaan
